η σχολική χρονιά 2016-2017, υλοποιήσαμε μια διατμηματική εργασία, αποτελούμενη από τις Α? και Β? τάξεις, στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος Teachers4Europe, με θέμα "Ταξιδεύοντας στην Ευρώπη..."
Υπεύθυνοι προγράμματος: Καραμανλή Ειρήνη, Τσιριγωτάκη Μαρία
Μαθήματα / θεματικές περιοχές:
Γλώσσα- έκφραση, Εικαστικά, Μουσική, Νέες Τεχνολογίες, Θέατρο, Μελέτη Περιβάλλοντος.
ΣΚΕΠΤΙΚΟ
$1vΑφορμή για την επιλογή του προγράμματος Teachers 4 Europe: «Ταξιδεύοντας στην Ευρώπη» υπήρξε η μικρή ηλικία των μαθητών μας (Α΄ και Β΄ τάξη) και η πλήρης, σχεδόν, άγνοιά τους οποιασδήποτε πληροφορίας σχετικής με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπροσθέτως, η ανομοιομορφία των τμημάτων μας αναφορικά με την χώρα προέλευσης των μαθητών μας (Ελλάδα, Αλβανία, Πακιστάν), θεωρήσαμε ότι είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για να αντιληφθούν οι μαθητές την έννοια της διαφορετικότητας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΣΚΟΠΟΣ
1? Να αποδοθούν εύληπτα και ποιοτικά οι στόχοι της δράσης Τ4Ε, στοχεύοντας στη διαμόρφωση των αυριανών ευρωπαίων πολιτών. Στόχος μας είναι να καλλιεργηθεί στους μαθητές μας η Ευρωπαϊκή Ιδέα και Κουλτούρα, χτισμένη στο σεβασμό της διαφορετικότητας και των αξιών της Ε.Ε.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΙ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΟΙ
1? Να γνωρίσουν οι μαθητές ποια είναι η Ευρώπη και ποια η Ευρωπαϊκή ένωση. Να γνωρίσουν τις χώρες και να αναγνωρίσουν κοινά στοιχεία μεταξύ των χωρών.
1? Οι μαθητές να γνωρίσουν και να κατανοήσουν τις πολιτισμικές διαφορές μεταξύ ομάδων και ατόμων, και ταυτόχρονα να συνειδητοποιήσουν ότι ανήκουμε όλοι στην ανθρωπότητα με κοινά χαρακτηριστικά, ανάγκες και επιθυμίες.
1? Να συνειδητοποιήσουν ότι η συνάρτηση των διαφορών των πολιτισμών με φυσικές διαφορές οδηγεί σε διακρίσεις και ρατσισμό.
1? Να κατανοήσουν ότι η ισότητα είναι μια βασική δημοκρατική αρχή, το αποτέλεσμα διαδοχικών κατακτήσεων μέσα στην ιστορία και εγγράφεται μέσα στο νόμο.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ
Στο Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο Βίβλου Νάξου, τη σχολική χρονιά 2016-2017, αποφασίσαμε να σχεδιάσουμε μια διατμηματική εργασία, αποτελούμενη από τις Α? και Β? τάξεις. Δεδομένου της μικρής ηλικίας των μαθητών μας, η οποία δεν τους καθιστά τόσο ικανούς, ώστε να αντιληφθούν τις δύσκολες λειτουργίες και τις πολύπλοκες ορολογίες της Ε.Ε., αποφασίσαμε να οργανώσουμε και να υλοποιήσουμε μια σειρά δράσεων βασισμένη στη βιωματική μάθηση.
Έπειτα από διαλογική συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των δύο εκπαιδευτικών των τάξεων, προχωρήσαμε στο σχεδιασμό πολλών δράσεων, βασισμένων στη βιωματική μάθηση, στη δραματοποίηση, στις Τ.Π.Ε., στη διαθεματική προσέγγιση, στην πολυαισθητηριακή διδασκαλία, στην αναδυόμενη μάθηση, στην ομαδοσυνεργατική μέθοδο, εκμεταλλευόμενοι και τα άτυπα περιβάλλοντα μάθησης.
Το πρώτο μας μέλημα ήταν να κάνουμε τα δύο τμήματα ομάδα. Ειδικότερα ξεκινήσαμε με βιωματικές ασκήσεις χαλάρωσης και συνεχίσαμε με ασκήσεις ενίσχυσης ομάδας, δεσίματος ομάδας καθώς και ασκήσεις ανάπτυξης εμπιστοσύνης. Μέσα από αυτό καταφέραμε να αισθανθούν οι μαθητές πιο ασφαλείς, να μειωθεί η ντροπή μεταξύ τους και να τους εντάξουμε στο πρόγραμμα όχι ως δύο διαφορετικά τμήματα αλλά ως μία δημιουργική ομάδα.
Έπειτα από αυτό, δόθηκε η αφόρμηση με το μύθο «Η αρπαγή της Ευρώπης». Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές παρακολούθησαν τον μύθο, μέσω του διαδραστικού πίνακα, και με τη βοήθεια του παρωθητικού-κατευθυνόμενου διάλογου, συσχέτισαν τον μύθο με τον ευρύτερο γεωγραφικό όρο της Ευρώπης. Επίσης, οι μαθητές στα πλαίσια της βιωματικής μάθησης έστειλαν την ευχή τους στην Ευρώπη. Έγραψαν την ευχή τους σε χαρτί, την έβαλαν μέσα σε ένα μπαλόνι και το φούσκωσαν. Στη συνέχεια, όλη η ομάδα βγήκε στο σχολικό προαύλιο, σχημάτισε ένα κύκλο (όπως είναι τα αστέρια στη σημαία της Ε.Ε.) και άφησε τα μπαλόνια της ψηλά στον ουρανό να τα μεταφέρει ο άνεμος και να πραγματοποιήσει τις ευχές τους, για αγάπη, φιλία, ένωση, ηρεμία, ειρήνη και ισότητα.
Στη συνέχεια, μέσω της αναδυόμενης και εποικοδομητικής μάθησης και με την εφαρμογή της πολυαισθητηριακής διδασκαλίας, μέσω του διαδραστικού πίνακα, οι μαθητές όρισαν την έννοια της Ε.Ε. σαν μια οικογένεια κρατών-μελών. Δηλαδή οι μαθητές μέσα από μία διαδραστική εφαρμογή, εντόπισαν τα κράτη-μέλη στον χάρτη της Ευρώπης, πληροφορίες σε όποια χώρα και πρωτεύουσά επέλεγαν, τη σημαία τους και τέλος τον Ύμνο της Ε.Ε.
Στην πορεία, θέλοντας να δείξουμε ότι κάθε κράτος προσήλθε με τον πολιτισμό του στην Ε.Ε. και ότι αυτός διατηρείται και μετά τη συνένωση, χρησιμοποιήσαμε το υλικό που στάλθηκε στο σχολείο μας από την Ελληνική Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Πάμε να εξερευνήσουμε την Ευρώπη και Διαβατήριο για την Ευρωπαϊκή Ένωση) όπου τα παιδιά κλήθηκαν να τοποθετήσουν χαρακτηριστικά μνημεία των κρατών-μελών στην χώρα προέλευσής τους. Οι μαθητές καλούνταν, να τοποθετήσουν χαρακτηριστικά Ευρωπαϊκά μνημεία, στην σωστή χώρα. Αυτή η δράση, αποτέλεσε και μια διαμορφωτική αξιολόγηση στο αν οι μαθητές εμπέδωσαν ότι είχαν μάθει και είχαν βιώσει μέχρι εκείνη τη στιγμή, καθώς στο τέλος τους ζητήθηκε να κατασκευάσουν με διάφορους ευφάνταστους τρόπους, τα πιο χαρακτηριστικά μνημεία ή αντικείμενα από κάποιες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Καθοριστικής σημασίας υπήρξε στο εγχείρημά μας, η υλικοτεχνική υποδομή του σχολείου. Έτσι υλοποιήσαμε δράση με πρωταγωνιστή τις Τ.Π.Ε. στη μαθησιακή διαδικασία. Οι μαθητές ξεναγήθηκαν στην ιστοσελίδα Europa.eu μέσω του διαδραστικού πίνακα. Έπαιξαν με τα προτεινόμενα λογισμικά από «τη γωνιά του παιδιού», ένωσαν παζλ, έλεγξαν τη μνήμη τους, εξοικειώθηκαν με τα χρώματα από τις σημαίες των κρατών-μελών και γνώρισαν τις όψεις του ευρώ που έχει κάθε χώρα.
Στη συνέχεια, δημιουργήσαμε μια παρουσίαση στο PowerPoint, η οποία περιείχε απλές και κατανοητές πληροφορίες για κάθε κράτος-μέλος της Ε.Ε. και βασικά στοιχεία πολιτισμού των κρατών-μελών της και σε συνδυασμό με το googletranslateακούγαμε το χαιρετισμό «καλημέρα» και βλέπαμε πώς γράφεται σε όλες τις γλώσσες των χωρών που ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι μαθητές έπειτα από αυτή την ενημέρωση, χωρίστηκαν σε ομάδες με σκοπό η κάθε ομάδα να ζωγραφίσει ή να κατασκευάσει ό,τι της έκανε εντύπωση.
Επίσης, οι μαθητές αξιοποίησαν ένα ακόμα τμήμα από το υλικό που στάλθηκε από την Ελληνική Ευρωπαϊκή Επιτροπή και πρόκειται για το βιβλίο « ΖΩΓΡΑΦΙΖΩ + ΠΑΙΖΩ , 28 χώρες της Ε.Ε. 28 δραστηριότητες για ζωγραφική, χαρτοκοπτική και παιχνίδι». Μέσα από ευχάριστες δραστηριότητες, ήρθαν σε επαφή με μερικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κάθε κράτους-μέλους. Στη συνέχεια οι μαθητές, δημιούργησαν εικαστικά τη σημαία της Ευρωπαϊκής ένωσης. Επρόκειτο για μια εναλλακτική σημαία της Ε.Ε. Χρησιμοποίησαν την εικαστική, δημιουργική τους έκφραση και κατασκεύασαν μικρές μπάλες από γκοφρέ χαρτόνι, έκοψαν αστεράκια και ολοκλήρωσαν το σχηματισμό της σημαίας σε ένα μεγάλο χαρτόνι.
Ακόμη μια δημιουργική κατασκευή των μαθητών ήταν ένα στεφάνι από 12 «παλάμες» των ίδιων των παιδιών, τις οποίες σχεδίασαν και έκοψαν, όπου επάνω τους αναγράφηκαν λέξεις-αξίες που αποδεικνύουν ποια είναι όλα τα στοιχεία που κάνουν μια χώρα, καθώς και κάθε άνθρωπο,να διαφέρει από την άλλη. Με αυτή τη δραστηριότητα οι μαθητές αντιλήφθηκαν πόσο σημαντικό είναι να μπορούν να διατηρούν τη διαφορετικότητα αλλά και τη μοναδικότητά τους.
Έπειτα, πραγματοποιήθηκε δράση φιλαναγνωσίας, και συγκεκριμένα αναγνώστηκε το εικονογραφημένο παραμύθι «Μια παρέα με? καρδιά» της Λήδας Βαρβαρούση από τον διαδραστικό πίνακα και ταυτόχρονο άκουσμα χαλαρωτικής μουσικής. Το παραμύθι πραγματεύεται θέματα καταπολέμησης διακρίσεων, σεβασμού της διαφορετικότητας και προώθησης ίσων ευκαιριών για όλους ώστε να εξοικειωθούν με τις αξίες του πολυπολιτισμικού περιβάλλοντος της Ε.Ε. Διαβάσαμε και το παραμύθι Τ? αστέρια της Ευρώπης. Έπειτα ακολούθησε ανάλυση του παραμυθιού και συζήτηση και στο τέλος ζωγραφίσαμε ό,τι μας άρεσε από τα παραμύθια.
Στη συνέχεια, ζητήθηκε από τα παιδιά να δημιουργήσουν ένα κολάζ χρωματίζοντας και κόβοντας τις σημαίες των χωρών που ανήκουν στην Ε.Ε. και αντιστοιχίζοντάς τες με τα νομίσματα και τα μνημεία των χωρών. Μέσα από διαλογική συζήτηση, οι μαθητές συνειδητοποίησαν ότι όλες οι χώρες παρόλο που ανήκουν στην Ε.Ε. δεν έχουν ίδιο νόμισμα, καθώς επίσης και ότι λόγω της Ε.Ε. έχουμε τη δυνατότητα να ταξιδεύουμε και να χρησιμοποιούμε το ίδιο νόμισμα σε αρκετές χώρες.
Τέλος, το πρόγραμμά μας ολοκληρώθηκε με την επίσκεψη της Α΄ και Β΄ τάξης στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάξου, όπου τα παιδιά μπόρεσαν να παρατηρήσουν και να θαυμάσουν ένα ψηφιδωτό, το οποίο απεικονίζει την αρπαγή της Ευρώπης από τον μεταμορφωμένο, σε λευκό ταύρο, Δία.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Τα αποτελέσματα και τα συναισθήματα που αποκομίσαμε από τους μαθητές κατά τη διάρκεια όλων των δράσεων ήταν εντυπωσιακά και συγκινητικά. Αν και κουράστηκαν το διασκέδασαν αρκετά, χαρίζοντας μας πολλά χαμόγελα ευχαρίστησης και ικανοποίησης για το αποτέλεσμα. Παρά το μικρό της ηλικίας τους, οι μαθητές, μέσα από το βιωματικό τρόπο προσέγγισης, τη χρήση των νέων τεχνολογιών αλλά και τη διαδραστικότητα, αντιλήφθηκαν και κατανόησαν με παιγνιώδη τρόπο τι εννοούμε Ε.Ε., ποιες είναι οι αξίες της, πού στηρίζεται, τι προσφέρει, τι επιδιώκει και πού στοχεύει. Οι μαθητές παρά την αρχική τους δυσκολία, τις απορίες και την άγνοια που είχαν, αντέδρασαν με μεγάλη χαρά, ενθουσιασμό και δημιουργικότητα, με αποτέλεσμα να βιώσουν και να ευχαριστηθούν το πρόγραμμα Τ4E.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του προγράμματος οι μαθητές γνώρισαν με ευχάριστο και παιγνιώδη τρόπο τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Ήρθαν σε επαφή με τον επιμέρους πολιτισμό των κρατών-μελών και δήλωσαν την επιθυμία τους να ταξιδέψουν σε πολλά από αυτά για να τα γνωρίσουν και από κοντά. Επιπροσθέτως, αντιλήφθηκαν την πολυμορφία και τη διαφορετικότητα που χαρακτηρίζει την Ε.Ε. ως μια φυσική κατάσταση που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Οι μαθητές φάνηκε να είναι μικροί Ευρωπαίοι πολίτες, οι οποίοι χάρηκαν ένα μικρό ταξίδι στην Ε.Ε. και μας υποσχέθηκαν πολλά ακόμα.
ΔΙΑΧΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
Ενημέρωση γονέων, ιστοσελίδα σχολείου, παρουσίαση των αποτελεσμάτων σε σχολικές εκδηλώσεις.
Δίκτυο Teachers 4 Europe